juicing Archives - Juicy Life

Dùng máy xay để làm nước ép có được không?

“Dùng máy xay để làm nước ép được không?”

Đây cũng là một câu hỏi thường thấy ở những người mới bắt đầu làm quen với juice, và chưa có máy ép.

Mình thì chọn trả lời là không. Nhưng dĩ nhiên nó cũng là một option. Tuy nhiên mình sẽ phân tích dưới đây để các bạn tự quyết định.

Như các bạn đã biết thì juice cơ bản là phần nước tách được từ rau củ quả, bỏ đi phần chất xơ không hòa tan. Vấn đề cách thức bạn lấy phần nước đó ra như nào.

Dĩ nhiên máy ép thì chuyên về nhiệm vụ này rồi.

Nhìn lại các phương pháp cổ xưa về triết nước ép

Chế độ ăn chay của bộ tộc Do Thái Essene có ghi lại về việc kết hợp quả lựu và quả vả cho “sức mạnh dồi dào” từ những năm 150 trước CN. Đây có thể là ghi nhận đầu tiên về việc sử dụng trái cây và rau để chữa bệnh.

Các phương pháp chữa bệnh của Ayurvedic cổ đại cũng sử dụng aloe vera (nha đam), hay pha nước cam vắt với muối để ngăn ngừa mệt mỏi và ép nho và củ dền để bồi bổ máu.

Ngoài ra cũng có nhiều ghi nhận trong lịch sử về việc sử dụng các loại lá gia vị, lá thảo mộc và hoa quả để chiết lấy nước trong chữa bệnh và làm đẹp (ví dụ nghiền, ép nước cốt lấy từ thảo mộc và các loại lá dùng bằng cối rồi cho phần bã đó vào túi vải bóp lấy nước).

Sau này thì ta có máy xay. Rồi đến máy ép.

Hai loại máy này cho ra 2 loại nước ép khác nhau vì dùng 2 phương pháp khác nhau. Không thể nói loại nào tốt hơn loại nào. Chỉ là chúng khác nhau.

Sự khác nhau giữa Xay và Ép.

Ép là chiết lấy phần nước của rau củ quả tươi, ko giữ lại phần thô, phần chất xơ ko hòa tan, ko hột, không thịt quả. Cơ bản là chất lỏng. Để làm ra nước ép như vậy chúng ta cần máy ép.

Xay là bạn dùng cả thịt quả, cả chất xơ, cả nước, tất tần tật nguyên liệu để xay nhuyễn lên đến khi nó thành chất lỏng uống được. Khi bạn xay các nguyên liệu mềm, và cho thêm các nguyên liệu khác ngoài rau củ quả, thì nó là smoothie – sinh tố. Còn khi bạn xay chỉ rau củ quả, giống như nguyên liệu làm juice, thì bạn được một dạng sinh tố lỏng hơn. Bạn coi nó là juice có cả chất xơ thì tùy. Nhưng mình không gọi nó là nước ép, mà nên gọi đúng tên của nó là sinh tố.

Với máy ép chuyên dụng, bạn được nước ép nguyên chất nhiều lượng dinh dưỡng hơn với cùng một lượng nguyên liệu so với máy xay. Vì với một công thức nước ép mà muốn dùng máy xay để làm, bạn luôn phải cho thêm nước. Nguyên lý của xay là phải có nước hoặc các loại quả nhiều nước.

Ngoài ra, không phải nguyên liệu nào ép được cũng xay được, và ngược lại. Ví dụ các loại rau củ cứng thì ép dễ dàng, nhưng xay thì chưa chắc (ví dụ bí đỏ, khoai lang muốn xay thì phải làm chín mềm đã), còn các loại hoa quả mềm như xoài, chuối, bơ, đu đủ thì ko ép được mà chỉ nên xay (mềm quá máy ko ép nổi, ko tách nước được).

Vì vậy, để trả lời cho câu hỏi “Tôi có thể dùng máy xay để làm nước ép không?”

Có thể: bằng cách xay nguyên liệu cùng nước lọc cho nhuyễn, sau đó lọc bỏ bã qua vải xô, hoặc lọc qua rây. Nước ép làm từ máy xay sẽ không nguyên chất bằng làm từ máy ép, vì bạn phải cho thêm nước mới xay được trong khi ép thì ko cần thêm nước, ta được nước từ chính rau củ quả. Chưa kể đến quá trình sinh nhiệt trong phương pháp vận hành của máy xay. Nguyên lý hoạt động của máy xay chính là quay lưỡi dao hàng nghìn vòng một phút để nghiền nguyên liệu, quá trình này không thể tránh việc sinh ra nhiệt. Vì thế ngta thường phải xay cùng đá để có món sinh tố mát. Thậm chí người ta có thể làm soup nóng từ máy xay sau khi xay khoảng 4-5 phút (Tham khảo thêm tại đây)
Nếu giữ nguyên bã mà không lọc thì bạn có sinh tố.
Vì vậy: Mình không khuyên các bạn dùng máy xay để làm nước ép. Nó sai mục đích chức năng chính của 2 loại máy khác nhau cho 2 loại đồ uống khác nhau. Tuy nhiên máy xay là loại phổ thông hơn, nhiều gia đình có hơn, với các bạn không có máy ép hoặc thích các dòng sinh tố hơn, hoàn toàn có thể làm sinh tố hoặc nước ép dạng sệt theo khẩu vị, và là cách tuyệt vời để nạp thêm rau củ quả xanh cho chế độ hàng ngày.

Mình thì dùng cả 2. Máy ép và máy xay là hai thiết bị mình xài thường xuyên hàng ngày, một phần không thể thiếu. Và mình thích cả nước ép và sinh tố rau.

Có cần biết cái nào tốt hơn cái nào? Có cần thiết phải chọn? Không. Cứ chọn cả hai. Cứ uống cả hai loại. Cứ uống phong phú. Nhé các bạn!

Dĩ nhiên mình vẫn ưu tiên juice với một cái máy ép hịn hơn! Juice từ máy ép chậm cho nước ép NGON nhất, đậm vị nhất. Cứ thử ép 5 củ cà rốt và xay 5 củ cà rốt cùng nước lọc. Bạn sẽ thấy tại sao mình thích nước ép thật sự và tại sao nên dùng máy ép. Nước ép dùng bằng máy xay sẽ cho chất lượng hoàn toàn kém hơn đó, kể cả bạn có dùng Vitamix để làm smoothie juicel.

Juice thực chất là gì?

Thực ra juice là gì? Nước ép hoa quả ư? Không phải chỉ vậy.

Từ nhỏ mình biết chủ yếu đến nước cam vắt, nước mía, nước chanh vắt. Lớn hơn một chút thì biết đi uống nước ép trái cây ngoài vỉa hè hay hàng quán, ví như nước ổi, bưởi, cóc v.v. Đến giờ thì khái niệm juice nó đã rộng hơn rất nhiều. Juice là nước ép kỳ diệu có thể được làm ra từ bất kỳ loại rau, củ, hoa quả hay rau gia vị nào. Bất kỳ loại thực vật gì ăn sống được thì cũng có thể ép được. Vì đơn giản là thay vì nhai, ép thì ta lấy phần nước của nguyên liệu.

Túm lại, juice là phần chất lỏng lấy được từ hoa quả và rau củ tươi sống.

Để hiểu đúng, các bạn nên nắm rõ các yếu tố của juice thực sự như sau:

Trong juice, mọi nguyên liệu đều phải sống (vì vậy đừng ngạc nhiên hỏi mình bí đỏ,khoai lang, ớt chuông, súp lơ v.v. là ép sống hay chín nhé). Luôn luôn là sống! Tác dụng của ăn thực vật sống là gì thì các bạn có thể tìm hiểu thêm. Mình từng viết một bài về tại sao ăn raw rồi đó.

Thông thường juice rau củ thì nhiều khoáng chất. Juice hoa quả thì nhiều vitamins. Juice của cả hai loại trên thì đều giàu enzymes (đều dễ mất đi khi nấu chín).

Không nên nhầm lẫn giữa juice và smoothie. Cũng không nên so sánh và chọn lựa.

Tác dụng chính của juice

Không phải tranh cãi gì nhiều về chuyện con người sống cần phải ăn rau củ và hoa quả. Vấn đề là cách thức tiêu thụ chúng làm sao cho phù hợp với điều kiện và sở thích của mỗi người. Nếu bạn ăn thuần chay, thuần thực vật, tỉ lệ bạn ăn rau và hoa quả đã nhiều rồi thì chắc chắn nhu cầu nạp thêm rau qua đường uống là không quá cần thiết. Tuy nhiên hầu hết chúng ta với lối sống hiện đại đều ở trong tình trạng bận rộn, ngày 3 bữa cơm, tỉ lệ rau, củ, quả nạp vào đã đủ? Có ai tự tin tôi không cần ăn thêm rau? Vì vậy với những người bận rộn thì juice là một lựa chọn.

Tiện lợi nhanh chóng để nạp được nhiều vitamin khoáng chất thực vật nhất với số lượng lớn: ngồi ăn 2-3 đĩa salad – không sốt – thì khó, chứ đem ép chỗ đó và uống thì mất vài phút. Cứ so sánh bạn ngồi gặm 10 củ cà rốt và uống một cốc juice của 10 củ đó ý.

Hiệu quả : khi ép các thành tế bào của rau củ quả đã được phá vỡ, dưới dạng chất lỏng với vô số vitamins khoáng chất, chất chống oxy hóa … cơ thể chỉ việc thu nạp mà hệ tiêu hóa không mất nhiều năng lượng để làm việc. Nói chung là bưng sẵn một đống dinh dưỡng ở dạng dễ hấp thụ cho cơ thể chỉ việc ngấm bởi các chất dinh dưỡng từ juice đi thẳng vào mạch máu trong thời gian rất ngắn. Tuy nhiên đây cũng là lí do khi ép cần lưu ý tỉ lệ rau củ không ít hơn hoa quả ngọt.

Tác dụng chính của smoothie (sinh tố)

Trong khi ép là chỉ lấy phần chất lỏng, bỏ đi chất xơ không hòa tan (trong juice vẫn có chất xơ hòa tan), smoothie là xay toàn bộ nguyên liệu để thành dạng uống được. Túm lại smoothie là thức ăn xay nhuyễn. Một số loại hoa quả mềm thì chỉ nên xay mà khó ép được. Ngược lại rất nhiều loại rau củ chỉ ép được chứ khó xay. Khi xay phải thêm chất lỏng vào (như nước, sữa, nước dừa v.v.), trong khi ép thì ko thêm gì vào. Vì vậy thông thường khi xay không tốn nhiều nguyên liệu bằng khi ép. Nước ép đậm đặc về dinh dưỡng hơn. Smoothie thì no lâu hơn.

Cả sinh tố và nước ép đều là các phương pháp khác nhau để giúp ta tiêu thụ được rau, củ, quả nhiều hơn, ngon lành hơn, song song với chế độ ăn hàng ngày. Các bạn cứ ăn whole food, cứ ăn rau củ quả nguyên thể, chế biến sao tùy bạn, nạp vào người cách nào cũng tùy sở thích. Cuối cùng thì ai muốn khỏe cũng vẫn phải nạp rau củ quả mà thôi. Còn nếu ai bảo thà tôi ăn luôn cả quả cho rồi thì mời bạn cứ ăn. Cũng giống như rau luộc rồi sao người ta còn nghĩ ra các món xào, nướng, lẩu làm chi cho lắm chuyện. Ăn uống với người này là niềm vui, với người khác có khi lại là cho qua bữa. Với người ở vế thứ 2 chắc đã không đọc bài mình viết hen.

Vì vậy chúng ta không nên chọn cái này hay cái kia, mà tốt nhất là chọn cả 2! Và cách tốt nhất để có juice thật sự (và cả smoothie thật sự) là bạn hãy tự ép (tự xay) tại nhà và uống ngay khi vừa ép. Đó là lý tưởng nhé.